Diyaliz olayı

Diyaliz, kandaki atık maddelerin ve fazla suyun yarı geçirgen bir zardan geçirilerek, kanın normal değerlerine ulaşması için yapılan işlemdir. Bilindiği gibi böbreklerin temel görevi, kanı süzmektir. Bu süzülme sonucunda fazla suyla birlikte kandaki atık maddeler idrar yoluyla dışarı atılır. Zamanla çeşitli nedenlerden dolayı böbrekler bu işlevlerini tam yapamaz hale gelirler. İşte bu duruma kronik böbrek yetmezliği denir. Böbrek yetmezliği hastalarında genel olarak böbrekler %85 görevlerini gerçekleştiremezler. Bu durumda hastaların kanında, su ve atık madde miktarında artış gözükür. İşte bu sebepten dolayı hasta diyaliz tedavisi olmak zorundadır. Aksi takdirde hastanın hayatı tehlike altına girer. Bu tedavi hasta iyileşene dek veya uygun böbrek nakli yapılana kadar devam edilmelidir. Tedavi sayesinde hastanın yaşam kalitesi ve süresi yükseltilmeye çalışılır. 


Diyaliz yönteminde süzmeyi gerçekleştirmek için çeşitli yarı geçirgen zarlar/filtreler kullanılır. Diyaliz tedavisi, hemodiyaliz ve periton diyalizi olarak iki şekilde uygulanır.

Hemodiyaliz

Kanın, vücut dışına alınıp diyaliz makineleri aracılığıyla yarı geçirgen bir zardan süzülerek atık maddelerden temizlenmesi ve gerekli maddelerin takviyesiyle tekrar vücut içine alınması işlemidir. Hemodiyalizde iki iğne kullanılır. Biriyle hastadan makineye kan geçişi sağlanılır. Burada genellikle gerekli kan geçiş hızını ayarlamak için birer toplardamarla atar damar birleştirilir. Bu işleme arteriyovenöz fistül denir. Fakat acil durumlarda ise bir kateter (medikal hortumcuk)  yardımıyla damar içi kateterizasyonla kan geçişi yapılır. Bu yollarla vücuttan diyaliz makinesine alınan kirli kan temizlenip en uygun duruma getirilerek ikinci iğne yardımıyla vücuda geri verilir. Kan, koldan alınıp veriliyorsa fistül, boyundan alınıyorsa jugular vene ve bacaktan alınıyorsa eğer sant isimlerini alır. Genel olarak acil bir durum yoksa bu işlem koldan fistül yapılarak gerçekleştirilir.

   

Hemodiyaliz, doktor tarafından yapılan testler sonucunda belirli bir plana göre hastaya uygulanır. Genellikle haftada 3 - 4 kez her seansı 4 – 5 saat sürmektedir.

Periton diyalizi

Doktor tarafından küçük bir ameliyat ile hastanın karın boşluğuna yerleştirilen küçük, yumuşak ve silikondan yapılmış tüp yardımıyla ve bu tüpün içine doldurulan solüsyon çözeltisi aracılığıyla kanın temizlenmesi ve vücut sıvı dengesinin sağlanması işlemidir. Solüsyon 2 veya 2.5 litre olabilmektedir. Yaklaşık olarak vücut boşluğunda 4 – 6 saat bekletilir. Solüsyon bu zaman içerisinde kandaki zehirli maddeleri ve fazla suyu içine alır. Daha sonra solüsyon yenisiyle değiştirilerek bu işleme devam edilir.

  

Periton diyalizinin temel artısı, hastaya sağlık personeli tarafından eğitim verildikten sonra bu işlemi kendi evinde yapabilmesidir. Böylece hastanın hastaneye bağlılığı ortadan kaldırılır. 

Gelecek yayınlarımızda görüşmek üzere! Takipte kalın!